ဘာသာစကား

  • Myanmar
  • English

နောက်ဆုံးရသတင်းများ

Home » Protocol » ရော်ဘာ

ရော်ဘာ

မျိုးစေ့ဆိုင်ရာအမျိုးသားကော်မတီသို့ သီးနှံမျိုးသစ်အဖြစ် မှတ်ပုံတင်ရန်တင်ပြမည့် ရော်ဘာသီးနှံ မျိုးသစ်တစ်မျိုး အနေဖြင့်ကောက်ယူသင့်သည့် စမ်းသပ်ချက်များ၊ မှတ်တမ်းများနှင့် အရည်အချင်းလက္ခဏာများ

၁။ သီးနှံအမည် - ရော်ဘာ
၂။ စမ်းသပ်ကွက်ငယ်အရွယ် - ၀.၂၃ ဧက/ မျိုးတစ်မျိုး 
(၂၀ပေ x ၁၀ ပေ ပင်ကြား တန်းကြား အကွာအဝေးဖြင့် စမ်းသပ်မျိုးတစ်မျိုးလျှင် အပင် (၅၀)
  စမ်းသပ်ကွက်အရွယ် စမ်းသပ်မျိုးအရေအတွက်ပေါ် တွင် မူတည်ပါသည်။
၃။ စမ်းသပ်ကွက်ပုံစံ - RCB Design
၄။ ထပ်ပြုကြိမ် - စမ်းသပ်မျိုးအရေအတွက်ပေါ် မူတည်ပြီး (၄-၅) ကြိမ်
၅။ စံထားမျိုး - စမ်းသပ်မည့်ဒေသပေါ်မူတည် ပြီး ထောက်ခံမျိုးများမှ (၁-၂) မျိုး (PB 260, RRIM 600 နှင့် BPM 24)
၆။ မှတ်တမ်းယူမည့်အပင် အစေးလှီးသမားတစ်ယောက် ၏ လုပ်ကွက်တစ်ကွက်စာ အပင် ၃၅၀ - ၄၀၀ ပေါ်မူတည် ပြီး စမ်းသပ်မျိုးအရေအတွက် အရ -
    (က) ထပ်ပြုကြိမ် (၄) ခုစလုံးတွင် အစေးလှီး လုပ်သား တစ်ဦးလှီးနိုင်စေရန် ကာမိသော အပင်အရေအတွက် (သို့)
    (ခ) ထပ်ပြုကြိမ် (၁) ခု တည်းတွင် အစေးလှီး လုပ်သားတစ်ဦး လှီးနိုင်စေရန်  ကာမိသော အပင်အရေအတွက်
၇။ အပင်အမျိုးအစား - ၂ ဖုံရင့် အဖူးကူးပင်
၈။ ဒေသအရေအတွက် - ရာသီဥတုကွဲပြားသော ဒေသ ၃-၅ နေရာ
၉။ အစေးလှီးစနစ် - ½S d2 (အပင်လုံးပတ်တစ်ဝက်၊ ရက်ခြားလှီး)
    - အစေးထွက်လှုံဆော်ဆေး မသုံးရပါ။
  အခေါက်ကျနှုန်း ၁.၅ မှ ၁.၇ မီလီမီတာ/၁ရက်
    ၃၀ မီလီမီတာ/၁လ
  အစေးလှီးလ (ရက်) ၈ လ (၁၁၀-၁၁၅ ရက်)
  အစေးလှီးပင် ၅၀ လက်မ အမြင့်တွင် လုံးပတ် ၂၀ သတ်မှတ်ခြင်းလက်မရှိသောအပင်များ ၇၀% ရှိသည့် အချိန်

၁၀။ မြေသြဇာနှုန်းထား
(၁)စိုက်ကျင်းအခံအဖြစ် Rock Phosphate ၄ အောင်စ/ကျင်း
(၂)ပ နှစ် မိုးဦးတွင် ၁၁:၁၈:၄:၃ အရော ၃ အောင်စ/ပင်
မိုးနှောင်းတွင် ၁၁:၁၈:၄:၃ အရော ၄ အောင်စ/ပင်
(၃)ဒု နှစ် မိုးဦးတွင် ၁၁:၁၈:၄:၃ အရော ၈ အောင်စ/ပင်
မိုးနှောင်းတွင် ၁၁:၁၈:၄:၃ အရော ၁၀ အောင်စ/ပင်  
(၄)တ+စ နှစ်တွင် ၁၁:၁၈:၄:၃ အရောကို မိုးဦးတွင် ၁၂ အောင် စ/ပင်  
နှင့်မိုးနှောင်းတွင် ၁၂ အောင်စ/ပင်
(၅)ပဉ္စမ နှစ်တွင် ၁၅:၁၅:၆:၄ အရောကို မိုးဦးတွင် ၁၂ အောင်စ/ပင်
မိုးနှောင်းတွင် ၁၂ အောင်စ/ပင်
(၆)အစေးလှီးပြီးနောက်ပိုင်းနှစ်များ ၁၅:၁၅:၆:၄ အရောကို မိုးဦးတွင် ၁၆ အောင်စ/ပင်
နှင့်မိုးနှောင်းတွင် ၁၆ အောင်စ/ပင် 
(သို့) ၁၅:၇:၁၈:၂ အရောကို မိုးဦးတွင် ၁၆ အောင်စ/ပင် နှင့် မိုးနှောင်းတွင် ၁၆ အောင်စ/ပင်

၁၁။​အပင်ပြုစုနည်းစနစ် 
(၁)  တောခုတ်ခြင်းနှင့် ၆ပေလိုင်း တန်း အပြောင်ရှင်းခြင်း- 

မိုးဦး(၁) ကြိမ် နှင့် မိုးနှောင်း (၁) ကြိမ်
(၂) မြေသြဇာကျွေးခြင်း -  
မိုးဦး(၁) ကြိမ် နှင့် မိုးနှောင်း (၁) ကြိမ်
(၃) အစိုဓါတ်ထိန်းခြင်း - 
မိုးရာသီကုန်စပြုချိန်
(၄)ကိုင်းပိုဖြတ်/ ကိုင်းထွက်စေရန် ပြုပြင် ခြင်း - 
အပင်အမြင့် ၉ ပေ အတွင်း ရွက်ဖုံ ၂-၃ ဖုံ ရှိတိုင်း ၎င်းအဖုံအောက်ပိုင်း ပင်စည်မှ ထွက်ရှိနေသည့် ကိုင်းပိုများ ကို ထိန်းချုပ်စနစ် (Control Pruning) ဖြင့် ဖြတ်ခြင်း၊
၉ ပေ အမြင့်ကျော်သည်အထိ ကိုင်း ဖြာခြင်းမရှိသော အပင်များတွင် ရွက် ဖုံရင့် ထိပ်ဆုံးအဖုံရှိ dormant bud ကို ထိုအဖုံ၏ အရွက်များဖြင့် ဖုံးအုပ် ပေးခြင်း (သို့) ရင့်သော ထိပ်ဆုံးရွက် ဖုံ၏ အလက်များကို အခြေမှ ကပ်၍ ဖြတ်ခြင်းဖြင့် ကိုင်းများ ထွက် စေရန် စနစ်တကျဆောင်ရွက်ခြင်း (Branch Induction) 
(၅) သေပင်ဖာခြင်း -
သေပင်များကို စိုက်ပြီး ၁-၂ နှစ် အတွင်း ဖာထေးစိုက်ပျိုးရပါမည်။ ဖာထေးထားသော အပင်များကို မှတ်တမ်းကောက်ယူမည် မဟုတ်ပါ။
(၆) ပိုးမွှား၊ရောဂါကာကွယ်ခြင်း -
ကျရောက်သောပိုးမွှားရောဂါ အမျိုးအစားအလိုက် ထိရောက်သော နှိမ်နင်းမှုများဆောင်ရွက်ခြင်း

၁၂။ကောက်ယူမည့်    မှတ်တမ်းများ
(၁) ၁ နှစ်သားအပင် - အပင်အမြင့်လုံးပတ် ရွက်ဖုံအရေအတွက်                    
(၂) ၂ နှစ်သားနှင့် ၂ နှစ်သား အထက်ရှိ အပင် - လုံးပတ်
(၃) အစေးလှီးပင် - လုံးပတ် အထွက်နှုန်းရော်ဘာအစေးသား အခြောက်ပါဝင်မှု
(၄) ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိမှု
(၅) လေတိုက်ဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိမှု

၁၃။      အထွက်နှုန်း တွက်ချက်ခြင်း
- ( g/ tree/ tap ×၁၁၅ ရက် × ၁၅၀ ပင်/ ဧက)/ ၄၅၄ =  …ပေါင်/ဧက

စမ်းသပ်ကွက်ကုန်ကျစရိတ် (၁) အကြိုနှစ် - ၃၃၅,၇၅ဝိ/-  
  (၂) စိုက်နှစ်    - ၂၂၁,၇၅ဝိ/- ကုန်ကျစရိတ် စုစုပေါင်း=
  (၃) ထိန်းသိမ်း ၆ နှစ်= ၂.၅ သိန်းx   ၆ နှစ်=  ၁၅ သိန်း  ၉,၈၅၇,၅၀၀/-
  (၄) အစေးလှီး ၁၃ နှစ်= ၇၈ သိန်း  

ကောက်ယူမည့် မှတ်တမ်းအချက်အလက်များ
၁။  ၁ နှစ်သားအပင် 

(က)   အပင်အမြင့် - မြေပြင်မှ(သို့) အဖူးဆက်သည့်နေရာမှ ရင့်နေ သောထိပ်ဆုံးရွက်ဖုံ၏ dormant bud အထိ အမှတ်အသား မှတ်ထားသော တိုင်းတုတ်ဖြင့် တိုင်းပါမည်။ ဒီဇင်ဘာလ၌ ဆောင်ရွက်ပါမည်။
(ခ)    လုံးပတ် - မြေပြင်မှ (သို့) အဖူးဆက်သည့်နေရာမှ ၅၀ စင်တီမီတာအမြင့်တွင် ပင်စည်၌ ဆေးရစ်ပြီး Measuring tape ဖြင့် တိုင်းပါမည်။ ဒီဇင်ဘာလ၌ ဆောင်ရွက်ပါမည်။
(ဂ)    ရွက်ဖုံအရေအတွက် - ရွက်ဖုံအရေအတွက်ကိုလည်း ဒီဇင်ဘာလ၌ပင် မှတ်တမ်းယူပါမည်။

၂။  ၂ နှစ်သားနှင့် ၂ နှစ်သားအထက်ရှိ အပင် 
(က) လုံးပတ် - ၂ နှစ်သားနှင့်နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် အပင်မှာ မြင့်လွန်းသွားခြင်းကြောင့် အမြင့် မှတ်တမ်းမယူတော့ဘဲ ပင်စည်လုံးပတ်သာ မှတ်တမ်းယူပါသည်။ မြေပြင်မှ (သို့) အဖူး ဆက်သည့် နေရာမှ ၁၅၀ စင်တီမီတာအမြင့်တွင် ပင်စည်၌ ဆေးရစ်ပြီး Measuring tape ဖြင့် တိုင်းပါမည်။ ဇွန်နှင့် ဒီဇင်ဘာလများ၌ တစ်နှစ် (၂) ကြိမ် ဆောင်ရွက်ပါမည်။

၃။ အစေးလှီးပင်  
(က)    လုံးပတ် - မြေပြင်မှ (သို့) အဖူးဆက်သည့်နေရာမှ ၁၅၀ စင်တီ မီတာအမြင့်တွင် ပင်စည်၌ ဆေးရစ်ပြီး Measuring tape ဖြင့် တိုင်းပါမည်။ ဇွန်နှင့် ဒီဇင်ဘာလများ၌ တစ်နှစ် (၂) ကြိမ် ဆောင်ရွက်ပါမည်။
(ခ)     အထွက်နှုန်း - တစ်ပင်ချင်းစီ၏ အစေးခံခွက်အလေးချိန် (g) ကို Digital balance ဖြင့် ကြို တင်ချိန်ပြီး မှတ်တမ်းယူမည်။ အစေးခံခွက်နှင့် အစေးရည်အလေးချိန် (g) ကို ချိန်ပြီး အစေးခံ ခွက် အလေးချိန် (g) ကို နုတ်ပါက အစေးရည်အလေးချိန် (g/ tree/ tap) ကိုရမည်။ အစေးရည်ကို ၂% Formic acid ဖြင့် သမအောင်ရောမွှေပြီး ခဲကာ ညသိပ်ရေဖြင့် အက်ဆစ်ကုန် သည်ထိ ဆေးကြောပြီး smooth roller ဖြင့် ရော်ဘာပြားအထူ ၂-၃ မီလီမီတာ ခန့်ရအောင် ကြိတ်ပါမည်။ ပြီးနောက် groove roller ဖြင့် (၁) ကြိမ် ကြိတ်ပါမည်။ အရိပ်တွင် (၁) လ လေသလပ်ပြီး အစေးပြား အခြောက်အလေးချိန်ကို ချိန်ပါမည်။ g/ tree / tap ဖြင့်ဖော်ပြပါမည်။              
(ဂ) ရော်ဘာအစေးသားအခြောက်ပါဝင်မှု  (DRC %) -  အောက်ပါအတိုင်းတွက်ချက်ပါမည်။ 
                DRC % = (အစေးသားအခြောက်အလေးချိန်/ အစေး ရည်အလေးချိန်) ၁၀၀

၄။ ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိမှု
   (က) သီးပုပ် ရွက်ကြွေ၊ ရွက်ပုပ်ရောဂါ (Phytophthora pot rot and leaf fall)
         Disease score of Phytophathora leaf fall 
    0    = nill; 
    1    = leaf fall less than 10% of canopy 
    2    = leaf fall range between 10-25 of canopy 
    3    = leaf fall range between 26-50% of canopy 
    4    = leaf fall range between 51-75 % of canopy 
    5    = leaf fall greater than 75% of canopy
ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
(၁)    အကိုင်းအခက်၊ အသီးပုပ်၊ အခေါက်ဆွေးများကို မီးရှို့ ဖျက်ဆီးပါ။
(၂)     ခံနိုင်ရည်ရှိသောမျိုးကိုစိုက်ပါ။
(၃) Funguran 0.2%, Ridomil, Mencozeb – systematic- fungicide
(ခ) နှင်းမှုံရောဂါ
          Disease score of Powdery Mildew 
           0 - No disease
           1 - Very light
           2 - Light
           3 - Moderate
           4 - Severe
           5 - Very severe
ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
(၁) ဆောင်းတွင်းအရွက်နုလဲချိန်- အစေးလှီးခြင်းရပ်နား။
(၂) အရွက်သစ်ထွက်ချိန် - နိုက်ထရိုဂျင်ဓါတ်မြေသြဇာမကျွေးရ။
(၃) Kumulus 10 g/ 4 litre H2O / week
(၄) Sulphur 1.2 g/ 1 litre  H2O နှင့် Bavistin 5 gm/ 1 litre H2O  (alternative spray)
(ဂ) ဌက်မျက်စေ့ရောဂါ ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
(၁) မြေသြဇာ လုံလောက်အောင် ကျွေးပါ။
(၂) နွေရာသီ၌ ရေလုံလောက်စွာ လောင်းပါ။
(၃) Funguran (0.2%) ကို ၅ ရက်တစ်ကြိမ်ဖြန်းပါ။
(၄) Dithane M 45 - 2 gm / lit နှုန်းကို ၁၀ ရက် (သို့) ၁၅ ရက်တစ်ကြိမ်ဖြန်းပါ။
(၅) Bavistin 2 g/ lit ကို Dithane M 45 နှင့် တစ်လှည့်စီ ဖြန်းပါ။
(ဃ) Colletotrichum secondary leaf fall
  Disease score of Colletotrichum secondary leaf fall
   0    no infected leaves
   1    less than 10% of leaves infected
   2    10-50% of leaves infected
   3    More than 50% of leaves infected
ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
(၁) မြေသြဇာလုံလောက်အောင်ကျွေးပါ။
(၂) Funguran (0.2%) ကို ၅ ရက်တစ်ကြိမ်ဖြန်းပါ။
(၃) Bavistin 2 g/ lit ကို Dithane  M 45 နှင့် တစ်လှည့်စီ ဖြန်းပါ။
(င)  Corynespora leaf fall
Disease score of Corynespora leaf fall
    0    no disease
    1    up to 5 spots                           (very light)
    2    5-10 spots and 0-25% leaf fall   (light)
    3    > 10 spots and 26-50%            (Moderate)
 leaf fall        
    4    Large lesion and 51-75% leaf fall     (Severe)
    5    > 76 % leaf fall                              (Very severe)
ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
(၁) ပျိုးခင်း၌ ပေါင်းမြက်ရှင်းရန်အရေးကြီးသည်။
(၂) ခံနိုင်ရည်ရှိသော မျိုးများကိုစိုက်ပျိုးပါ။
(၃) Dithane M 45 (2.5 g/lit), Thirum, Bavistin (1 g/lit), Copper oxychloride (2.5 g/lit)
(စ) ဖိုးလမင်းကျိုင်း ( Cockchafer grubs )
ကာကွယ်နှိမ်နင်းနည်း
 (၁) 0.1 % Cypermethrin

၅။ ရော်ဘာသီးနှံမျိုးသစ်၏ ထူးခြားသော လက္ခဏာများ
(က) အရွက်
(၁) မိဘ - 
(၂) မျိုးစပ်ခုနှစ် - ၁ နှစ်သားအပင်၏အရွက်လက္ခဏာများ
(၃) အရွယ်အစား -
(၄) ပုံသဏ္ဍာန် -
(၅) အရောင် -
(၆) အလင်းရောင်တုန့်ပြန်မှု -
(၇) အသားကြမ်းတမ်း/ချောမွေ့မှု -
(၈) အရွက်ထိပ်ဖျား -
(၉) အရွက်အခြေ -
(၁၀) အရွက်နား -
(၁၁) ခေါက်ချိုးညီမှု -
(၁၂) အလျှားလိုက်ဖြတ်ပိုင်း -
(၁၃) ရွက်မွှာအနေအထား -
(၁၄) ဒေါင်လိုက်ဖြတ်ပိုင်း -
(၁၅) ရွက်ညှာရိုးတံ -
      (က) အရွယ်အစား -
      (ခ) ပုံသဏ္ဍာန် -
      (ဂ) ဒေါင့် -
(၁၆)  ရွက်ရိုးတံ -    
      (က) အရွယ်အစား -
      (ခ) ပုံသဏ္ဍာန် -
      (ဂ) ရွက်ညှာရင်းဖု -
(၁၇) ရွက်ဖုံ
      (က) ရွက်ဖုံအကွာအဝေး -
      (ခ) ရွက်ဖုံအကျယ် -
(၁၈) ဒုတိယရွက်ဖုံအနေအထား -
(၁၉) ပြင်ပသွင်ပြင်လက္ခဏာ -
၉ နှစ်သားအပင်၏လက္ခဏာများ
(၂၀) ရွက်အုပ် -
(၂၁) ကိုင်းဖြာမှု -
(၂၂) ပင်စည် -
(ခ) မျိုးစေ့
(၁) အရွယ်အစား
       အလျား -
       အနံ      -
       အထူ      -
(၂) ပုံသဏ္ဍာန် -
(၃) အရောင် -
(၄) ထင်ရှားသောအမှတ်အသား -